تفسیر آیات ۴۹ تا ۵۳ سوره آل عمران
?اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم?
«وَ رَسُولاً إِلىٰ بَنِي إِسْرٰائِيلَ أَنِّي قَدْ جِئْتُكُمْ بِآيَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ أَنِّي أَخْلُقُ لَكُمْ مِنَ اَلطِّينِ كَهَيْئَةِ اَلطَّيْرِ فَأَنْفُخُ فِيهِ فَيَكُونُ طَيْراً بِإِذْنِ اَللّٰهِ وَ أُبْرِئُ اَلْأَكْمَهَ وَ اَلْأَبْرَصَ وَ أُحْيِ اَلْمَوْتىٰ بِإِذْنِ اَللّٰهِ وَ أُنَبِّئُكُمْ بِمٰا تَأْكُلُونَ وَ مٰا تَدَّخِرُونَ فِي بُيُوتِكُمْ إِنَّ فِي ذٰلِكَ لَآيَةً لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِين»
و[او را به عنوان ] پیامبرى به سوى بنى اسرائیل [مى فرستد، که او به آنان مى گوید:] «در حقیقت، من از جانب پروردگارتان برایتان معجزه اى آورده ام: من از گِل براى شما[چیزى ] به شکل پرنده مى سازم، آن گاه در آن مى دمم، پس به اذن خدا پرنده اى مى شود؛ و به اذن خدا نابیناى مادرزاد و پیس را بهبود مى بخشم؛ و مردگان را زنده مى گردانم؛ و شما را از آنچه مى خورید و در خانه هایتان ذخیره مى کنید، خبر مى دهم؛ مسلما در این [معجزات ]، براى شما-اگر مؤمن باشید- عبرت است.»
(آل عمران/49)
♦ در این آیه به معجزات حضرت مسیح اشاره کرده میفرماید:
♦«و (خداوند) او را رسول و فرستاده به سوی بنی اسرائیل قرار میدهد» (وَ رَسُولًا إِلی بَنِی إِسْرائِیلَ).
♦سپس میافزاید: او مأمور بود به آنها بگوید: «من نشانهای از سوی پروردگارتان برای شما آوردهام» (أَنِّی قَدْ جِئْتُکُمْ بِآیَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ).
♦نه یک نشانه بلکه نشانههای متعدد! «من از گِل چیزی به شکل پرنده میسازم، سپس در آن میدمم و به فرمان خدا پرندهای میگردد» (أَنِّی أَخْلُقُ لَکُمْ مِنَ الطِّینِ کَهَیْئَةِ الطَّیْرِ فَأَنْفُخُ فِیهِ فَیَکُونُ طَیْراً بِإِذْنِ اللَّهِ).
♦سپس به بیان دومین معجزه یعنی درمان بیماریهای صعب العلاج یا غیر قابل علاج از طریق عادی پرداخته میگوید: «من کور مادر زاد و مبتلا به برص (پیسی) را بهبودی میبخشم» (وَ أُبْرِئُ الْأَکْمَهَ وَ الْأَبْرَصَ).
♦شک نیست که این موضوعات مخصوصا برای پزشکان و دانشمندان آن زمان معجزات غیر قابل انکاری بوده است.
♦در سومین مرحله، اشاره به معجزه دیگری میکند و آن این که: «من مردگان را به فرمان خدا زنده میکنم» (وَ أُحْیِ الْمَوْتی بِإِذْنِ اللَّهِ).
چیزی که در هر عصر و زمانی جزء معجزات و کارهای خارق العاده است.
♦و در مرحله چهارم موضوعات خبر دادن از اسرار نهانی مردم را مطرح میکند، زیرا هر کس معمولا در زندگی فردی و شخصی خود، اسراری دارد که دیگران از آن آگاه نیستند مسیح میگوید: «من شما را از آنچه میخورید و در خانهها ذخیره میکنید خبر میدهم» (وَ أُنَبِّئُکُمْ بِما تَأْکُلُونَ وَ ما تَدَّخِرُونَ فِی بُیُوتِکُمْ).
♦و در پایان به تمام این چهار معجزه اشاره کرده میگوید: «مسلما در اینها
نشانهای است برای شما اگر ایمان داشته باشید» و در جستجوی حقیقت باشید (إِنَّ فِی ذلِکَ لَآیَةً لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ).
♦از مفاد آیه فوق و آیات مشابه آن استفاده میشود که فرستادگان و اولیای خدا به اذن او میتوانند به هنگام لزوم در جهان تکوین و آفرینش تصرف کنند و بر خلاف عادت و جریان طبیعی حوادثی به وجود آورند و این چیزی است بالاتر از ولایت تشریعی یعنی سرپرستی مردم که نام آن ولایت تکوینی است.
«تفسیر نمونه/ ذیل آیه 49، سوره آل عمران»
?اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم?
« وَ مُصَدِّقاً لِمٰا بَيْنَ يَدَيَّ مِنَ اَلتَّوْرٰاةِ وَ لِأُحِلَّ لَكُمْ بَعْضَ اَلَّذِي حُرِّمَ عَلَيْكُمْ وَ جِئْتُكُمْ بِآيَةٍ مِنْ رَبِّكُمْ فَاتَّقُوا اَللّٰهَ وَ أَطِيعُون»
و[مى گوید: «آمده ام تا] تورات را که پیش از من [نازل شده ] است تصدیق کننده باشم، و تا پاره اى از آنچه را که بر شما حرام گردیده، براى شما حلال کنم، و از جانب پروردگارتان براى شما نشانه اى آورده ام. پس، از خدا پروا دارید و مرا اطاعت کنید.»
(آل عمران/50)
این آیه نیز ادامه سخنان حضرت مسیح است، و در واقع بخشی از اهداف بعثت خود را شرح میدهد میگوید: «من آمدهام تورات را تصدیق کنم و مبانی و اصول آن را تحکیم بخشم» (وَ مُصَدِّقاً لِما بَیْنَ یَدَیَّ مِنَ التَّوْراةِ).
و نیز آمدهام تا پارهای از چیزهایی که (بر اثر ظلم و گناه) بر شما تحریم شده بود (مانند ممنوع بودن گوشت شتر و پارهای از چربیهای حیوانات و بعضی از پرندگان و ماهیها) بر شما حلال کنم» (وَ لِأُحِلَّ لَکُمْ بَعْضَ الَّذِی حُرِّمَ عَلَیْکُمْ).
سپس میافزاید: «من نشانهای از سوی پروردگارتان برای شما آوردهام» (وَ جِئْتُکُمْ بِآیَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ).
و در پایان آیه چنین نتیجهگیری میکند: «بنابراین، از (مخالفت) خداوند بترسید و مرا اطاعت کنید» (فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ أَطِیعُونِ).
«تفسیر نمونه/ ذیل آیه 50، سوره آل عمران»
?اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم?
« إِنَّ اَللّٰهَ رَبِّي وَ رَبُّكُمْ فَاعْبُدُوهُ هٰذٰا صِرٰاطٌ مُسْتَقِيمٌ»
«در حقیقت، خداوند پروردگار من و پروردگار شماست؛ پس او را بپرستید[که ] راه راست این است.»
(آل عمران/51)
♦در این آیه، از زبان حضرت مسیح برای رفع هر گونه ابهام و اشتباه و برای این که تولد استثنایی او را دستاویزی برای الوهیت او قرار ندهند چنین نقل میکند: «مسلما خداوند پروردگار من و پروردگار شماست، پس او را پرستش کنید (نه من و نه چیز دیگر را) این راه مستقیم است»
♦ راه توحید و یکتاپرستی نه راه شرک و دوگانه و چندگانهپرستی (إِنَّ اللَّهَ رَبِّی وَ رَبُّکُمْ فَاعْبُدُوهُ هذا صِراطٌ مُسْتَقِیمٌ).
♦در آیات دیگر قرآن نیز کرارا میخوانیم که حضرت مسیح (ع) روی مسأله عبودیت و بندگی خود در پیشگاه خدا، تکیه میفرمود، و بر خلاف آنچه در انجیلهای تحریف یافته کنونی که از زبان مسیح (ع) نقل شده که او غالبا کلمه پدر را در باره خدا به کار میبرد قرآن مجید کلمه «رب» (پروردگار) و مانند آن را از او نقل میکند که دلیلی است بر نهایت توجه او نسبت به مبارزه با شرک، و یا دعوی الوهیت حضرت مسیح و لذا تا زمانی که حضرت مسیح (ع) در میان مردم بود هیچ کس جرأت پیدا نکرد او را یکی از خدایان معرفی کند بلکه به اعتراف محققان مسیحی مسأله تثلیث و اعتقاد به خدایان سه گانه از قرن سوم میلادی پیدا شد.
«تفسیر نمونه/ ذیل آیه 51، سوره آل عمران»
?اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم?
« فَلَمّٰا أَحَسَّ عِيسىٰ مِنْهُمُ اَلْكُفْرَ قٰالَ مَنْ أَنْصٰارِي إِلَى اَللّٰهِ قٰالَ اَلْحَوٰارِيُّونَ نَحْنُ أَنْصٰارُ اَللّٰهِ آمَنّٰا بِاللّٰهِ وَ اِشْهَدْ بِأَنّٰا مُسْلِمُونَ»
چون عیسى از آنان احساس کفر کرد، گفت: «یاران من در راه خدا چه کسانند؟» حواریون گفتند: «ما یاران [دین ] خداییم، به خدا ایمان آورده ایم؛ و گواه باش که ما تسلیم [او] هستیم.»
(آل عمران/52)
♦مطابق پیشگویی و بشارت موسی (ع)، جمعیت یهود قبل از آمدن عیسی (ع) منتظر ظهور او بودند اما هنگامی که ظاهر گشت و منافع نامشروع جمعی از منحرفان بنی اسرائیل به خطر افتاد، تنها گروه محدودی گرد مسیح (ع) را گرفتند آیه میگوید: «هنگامی که عیسی (ع) احساس کفر (و مخالفت) از آنها کرد، گفت: چه کسانی یاور من به سوی خدا (برای تبلیغ آیین او) خواهند بود؟» (فَلَمَّا أَحَسَّ عِیسی مِنْهُمُ الْکُفْرَ قالَ مَنْ أَنْصارِی إِلَی اللَّهِ).
♦در اینجا تنها گروه اندکی به این دعوت پاسخ مثبت دادند، قرآن از این افراد پاک به عنوان «حواریون» نام برده است «حواریون (شاگردان ویژه مسیح) گفتند: ما یاوران (آیین) خدا هستیم، به او ایمان آوردیم و تو گواه باش که ما اسلام آورده و تسلیم آیین حق شدهایم» (قالَ الْحَوارِیُّونَ نَحْنُ أَنْصارُ اللَّهِ آمَنَّا بِاللَّهِ وَ اشْهَدْ بِأَنَّا مُسْلِمُونَ).
♦حواریون برای اثبات اخلاص خود در پاسخ گفتند: ما یاوران خداییم و آیین او را یاری میکنیم و نگفتند ما یاور توایم!
«تفسیر نمونه/ ذیل آیه 52، سوره آل عمران»
?اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم?
« رَبَّنٰا آمَنّٰا بِمٰا أَنْزَلْتَ وَ اِتَّبَعْنَا اَلرَّسُولَ فَاكْتُبْنٰا مَعَ اَلشّٰاهِدِينَ»
پروردگارا، به آنچه نازل کردى گرویدیم و فرستاده [ات ] را پیروى کردیم؛ پس ما را در زمرهء گواهان بنویس.
(آل عمران/53)
در این آیه جملههایی نقل شده که بیانگر نهایت توحید و اخلاص حواریون است آنها ایمان خویش را به پیشگاه خداوند چنین عرضه داشتند و گفتند:
«پروردگارا! ما به آنچه نازل کردهای ایمان آوردیم و از فرستاده (تو حضرت مسیح) پیروی نمودیم، پس ما را در زمره گواهان بنویس» (رَبَّنا آمَنَّا بِما أَنْزَلْتَ وَ اتَّبَعْنَا الرَّسُولَ فَاکْتُبْنا مَعَ الشَّاهِدِینَ).
«تفسیر نمونه/ ذیل آیه ،53، سوره آل عمران»