رخ یار

?اَعوذُ باللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم?

«وَدَّ كَثِيرٌ مِنْ أَهْلِ اَلْكِتٰابِ لَوْ يَرُدُّونَكُمْ مِنْ بَعْدِ إِيمٰانِكُمْ كُفّٰاراً حَسَداً مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِهِمْ مِنْ بَعْدِ مٰا تَبَيَّنَ لَهُمُ اَلْحَقُّ فَاعْفُوا وَ اِصْفَحُوا حَتّٰى يَأْتِيَ اَللّٰهُ بِأَمْرِهِ إِنَّ اَللّٰهَ عَلىٰ كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ»

 بسیارى از اهل کتاب-پس از اینکه حق برایشان آشکار شد- از روى حسدى که در وجودشان بود، آرزو مى کردند که شما را، بعد از ایمانتان، کافر گردانند. پس عفو کنید و درگذرید، تا خدا فرمان خویش را بیاورد، که خدا بر هر کارى تواناست.

(بقره/۱۰۹) 

بسیارى از اهل کتاب، مخصوصاً یهود، تنها به این قناعت نمى کردند که خود آئین اسلام را نپذیرند، بلکه اصرار داشتند مؤمنان نیز از ایمانشان باز گردند، و انگیزه آنان در این امر چیزى جز حسد نبود. 

♦قرآن به این امر اشاره کرده مى گوید:  بسیارى از اهل کتاب به خاطر حسد، دوست داشتند شما را بعد از اسلام و ایمان به کفر باز گردانند با این که حق براى آنها کاملاً آشکار شده است  (وَدَّ کَثیرٌ مِنْ أَهْلِ الْکِتابِ لَوْ یَرُدُّونَکُمْ مِنْ بَعْدِ إیمانِکُمْ کُفّاراً حَسَداً مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِهِمْ مِنْ بَعْدِ ما تَبَیَّنَ لَهُمُ الْحَقُّ).

♦در اینجا قرآن به مسلمانان دستور مى دهد: در برابر این تلاش هاى انحرافى و ویرانگر  شما آنها را عفو کنید و گذشت نمائید تا خدا فرمان خودش را بفرستد چرا که خداوند بر هر چیزى توانا است  (فَاعْفُوا وَ اصْفَحُوا حَتّى یَأْتِیَ اللّهُ بِأَمْرِهِ إِنَّ اللّهَ عَلى کُلِّ شَیْء قَدیرٌ).

این در واقع یک دستور تاکتیکى است که به مسلمانان داده شده که در برابر فشار شدید دشمن در آن شرائط خاص، از سلاح عفو و گذشت استفاده کنند، دست به اسلحه نبرند، به ساختن خویشتن و جامعه اسلامى بپردازند تا استحکام لازم یابند و در انتظار فرمان خدا باشند.

♦منظور از  فرمان خدا  در اینجا به گفته بسیارى از مفسران  فرمان جهاد  است که تا آن زمان هنوز نازل نشده بود، شاید به این علت، که هنوز آمادگى همه جانبه براى این فرمان نداشتند، و لذا بسیارى معتقدند: این آیه به وسیله آیات جهاد که بعداً به آن اشاره خواهد شد نسخ شده است.

اما شاید تعبیر به نسخ، در اینجا صحیح نباشد; چرا که نسخ آن است حکمى ظاهراً به صورت نامحدود تشریع گردد، اما در باطن موقت باشد، ولى حکم عفو و گذشت در آیه مورد بحث، در شکل محدود بیان شده است، محدود به زمانى که فرمان الهى دائر به جهاد نیامده.
«تفسیر نمونه/ذیل آیه 109، سوره بقره»